poniedziałek, 13 czerwca 2016

Edmund Roman Orlik



Edmund Roman Orlik (ur. 26 stycznia 1918 w Rogoźnie, zm. 8 kwietnia 1982 w Opolu) – polski architekt, plutonowy podchorąży rezerwy broni pancernych Wojska Polskiego. W literaturze wojennej wymieniany jest także jako Roman Orlik.
Edmund Roman Orlik po maturze zgłosił się na ochotnika do służby wojskowej i w 1937 roku ukończył przeszkolenie w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych w Modlinie, po czym rozpoczął studia na Politechnice Warszawskiej. Zmobilizowany w sierpniu 1939 roku, walczył w czasie kampanii wrześniowej w szwadronie czołgów 71 Dywizjonu Pancernego w składzie Wielkopolskiej Brygady Kawalerii.
18 września 1939 w czasie starcia pod Pociechą w Puszczy Kampinoskiej półpluton Orlika składający się z 1 czołgu TKS Orlika, uzbrojonego w nkm 20 mm oraz 2 czołgów TKS uzbrojonych w karabiny maszynowe, osłaniający Grupę Operacyjną Kawaleriigen. Romana Abrahama, zniszczył ogniem z 20 mm działka TKS Orlika 3 czołgi niemieckie z 1. Dywizji Lekkiej, prawdopodobnie typu PzKpfw 35(t). W wyniku starcia zginął m.in. dowódca niemieckiego plutonu – książę raciborski, 23-letni leutnant Wiktor IV Albrecht von Ratibor.
19 września brał udział w boju o Sieraków, skąd Niemców wyparto w nocy w wyniku natarcia na wieś 7. pułku strzelców konnych i 9. pułku ułanów z WBK. Niemcy ruszyli do natarcia wykorzystując kilkadziesiąt czołgów z 11 pułku pancernego (Panzer-Regiment 11) płka. Philippsa i 65 batalionu pancernego (Panzer-Abteilung 65) mjra Thomasa. Przy wsparciu 2 baterii 7. dywizjonu artylerii konnej i działek 7. pułku strzelców konnych zniszczono i uszkodzono ponad 20 czołgów, z czego 7 trafił, według jego relacji, TKS plutonowego Orlika, biorąc przy okazji 2 jeńców. Orlik doprowadził następnie swój czołg w składzie polskiego ugrupowania do Warszawy i brał udział w jej obronie, za co po wojnie został odznaczony Krzyżem Walecznych. Walczył w szeregach Armii Krajowej.

poniedziałek, 30 maja 2016

9TP


7TP „wzmocniony” (9TP) – polski czołg lekki skonstruowany przed II wojną światową. Był wersją rozwojową czołgu 7TP, skonstruowaną tuż przed wybuchem wojny. Określenie 9TP jest nazwą zwyczajową, nadawaną czasem po wojnie, formalnie był to ciągle czołg 7TP.
W latach 1935-1939 prowadzono liczne prace modyfikacyjne czołgu 7TP, a także pracowano nad nowymi konstrukcjami, takimi jak 10TP czy 14TP. Ponieważ prace nad nowymi modelami przedłużały się, a opancerzenie 7TP uznano za niewystarczające, już w 1938 na najwyższych szczeblach wojskowych zapadła decyzja o gruntownej modernizacji tego ostatniego.
Planowano wymianę jednostki napędowej na silnik wysokoprężny Saurera CT1D (PZInż. 155) lub nowej, polskiej konstrukcji PZInż. 725 (benzynowy). Silniki te były lżejsze od dotychczas używanej jednostki napędu, co pozwalało na pogrubienie pancerza. Oba nowe silniki miały też mniejszy rozmiar, co pozwalało na powiększenie przedziału bojowego załogi, zwiększając tym samym komfort użytkowania. Poprawiły się też możliwości obronne czołgu, można było z tyłu kadłuba zastosować pancerz pełny w miejsce dotychczasowego elementu wentylacyjnego.
W maju 1938 PZInż. zamontował w jednym z produkowanych czołgów (nr rejestracyjny 1766) silnik CT1D. Jesienią tego samego roku wykonano próby poligonowe (czołg w starym opancerzeniu, ale dodatkowo obciążony) tak zmodyfikowanego czołgu w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych w Modlinie. Wyniki przeprowadzonych prób oceniono pozytywnie. Równolegle prowadzono prace nad zastąpieniem nitowanej konstrukcji pancerza spawaną, co dawało kolejne oszczędności w wadze pojazdu o ok. 210 kg.
Opracowaniem nowego opancerzenia (pogrubionego) zajęły się dwa zespoły. Pierwszy z Biura Studiów PZInż. pod kierownictwem inż. Edwarda Habicha, oparty na przetestowanym już silniku Saurer CT1D, drugi z Biura Badań Technicznych Broni Pancernych, oparty na silniku PZInż. 725. Pomimo krytycznej opinii pierwszego projektu (znaczny wzrost i gorsze rozłożenie masy czołgu, projekt BBTBP zakładał ponadto obniżenie sylwetki czołgu), postanowiono go wdrożyć do dalszych prac. Nowy czołg miał też szersze gąsienice (poszerzone z 267 mm na 320 mm), dzięki temu zmniejszył się nieco nacisk jednostkowy. Powodem była możliwość szybszego wyprodukowania nowego modelu, co z racji pogłębiającego się kryzysu politycznego miało istotne znaczenie. 
Publikacje podają, że w zakładach PZInż. zamówiono dwa prototypy, które zostały zbudowane i odebrane w lipcu 1939 przez wojskowy nadzór techniczny, a następnie poddane próbom, jednakże nie powołują się na dokumenty, które świadczyłyby o ich zamówieniu lub zbudowaniu. Znane jest jedynie pismo z 20 kwietnia 1939, w którym kierownik BBT BP proponował zbudowanie jednego lub dwóch modelowych czołgów ze wzmocnionym pancerzem projektu PZInż w ramach nowo budowanej serii czołgów, oraz budowę prototypu projektu BBT BP, z opancerzeniem z blach żelaznych, na bazie istniejącego czołgu modelowego. Nie zdążono jednakże zbudować prototypów wzmocnionych czołgów z uwagi na wybuch wojny, a testom poddano istniejący już czołg modelowy z silnikiem CT1D (należy podkreślić, że zbudowanie prototypów w ciągu zaledwie 3 miesięcy byłoby mało prawdopodobne, a także wymagałoby zamówienia i wyprodukowania specjalnych płyt pancernych). Czołg z silnikiem CT1D poddano próbom poligonowym w dniach 28 i 31 lipca oraz 3 sierpnia 1939, między innymi testując różne przekładnie mostu napędowego, w tym pochodzącą z ciągnika C7P, która została uznana za najodpowiedniejszą. Próby wypadły pomyślnie, choć czołg osiągnął mniejsze prędkości maksymalne, niż zakładano (26,6 km/h na drodze i 11,5 km/h w terenie). W starszych publikacjach wyrażano przypuszczenia, że nowo produkowane czołgi, dostarczone już we wrześniu 1939 (11 szt.) były wozami o nowej konstrukcji, jednakże są one bezpodstawne w świetle dat zamówień tych czołgów (na wiosnę 1939) i braku jakichkolwiek dokumentów to potwierdzających. Zakłady PZInż. w swoim projekcie z 4 kwietnia 1939 proponowały zastosowanie pogrubionego pancerza w dopiero przewidywanej do zamówienia partii 50 czołgów, co jedynie nieznacznie miało wydłużyć termin ich wykonania. Niektóre publikacje podają, że dwie partie 50 czołgów zamówionych 29 czerwca 1939, z terminem odbioru: maj-czerwiec 1940, były zamówione już z pogrubionym pancerzem, chociaż nie powołują się w tym zakresie na dokumenty.

sobota, 21 maja 2016

Zamek książąt mazowieckich w Czersku



Zamek książąt mazowieckich w Czersku – zamek gotycki zbudowany na przełomie XIV i XV wieku.
W miejscu dzisiejszego zamku w XI wieku istniał drewniano ziemny gród o konstrukcji izbicowej zbudowany w czasach panowania Bolesława Śmiałego lub Władysława Hermana. Gród ten był głównym ośrodkiem administracyjnym księstwa czerskiego. W 1224 roku wymieniono w źródłach kasztelana czerskiego Piotra Pilcha. W 1229 książę Konrad Mazowiecki uwięził w tutejszym lochu księcia Henryka Brodatego. Wypuścił go dopiero po interwencji przybyłej ze Śląska księżnej Jadwigi. W 1239 Konrad uwięził w grodzie Bolesława Wstydliwego. Pod koniec XIII wieku zbudowano w grodzie kaplicę św. Piotra. Z 1350 roku pochodzi wzmianka z dokumentu księcia Kazimierza Trojdenowicza o obowiązku wsi biskupich do budowy izbic na grodzie czerskim uszkodzonych podczas najazdu Litwinów.
W XIV wieku książę mazowiecki Janusz I, rozkazał w miejscu przestarzałego grodu wznieść ceglany zamek, który wybudowano w latach 1388 - 1410. Była to jedna z najważniejszych rezydencji księcia Janusza I, który zmarł na tym zamku w dniu 8 grudnia 1429 roku. Gdy tereny te zostały przyłączone do Królestwa Polskiego w 1526 roku, zamek stał się własnością królewską. W tym też okresie nadbudowano cylindryczne wieże. Od 1547 roku zamek podlegał królowej Bonie, która nakazała wymianę drewnianej zabudowy dziedzińca na murowaną. Powstała wtedy tzw. rezydencja Bony czyli pałac o wymiarach 10 x 30 metrów zwany dworem Feliksa Parysa lub Wielkim Domem wzmiankowanym w 1549 roku, a także Dom południowy. W czasie Potopu szwedzkiego, w 1656 roku, zamek w Czersku doznał bardzo poważnego uszczerbku. Wojska szwedzkie po doznaniu klęski od Stefana Czarnieckiego pod Warką, wycofując się, opanowały zamek i poważnie go zdewastowały.
W latach 1762–1766 starosta czerski marszałek wielki koronny Franciszek Bieliński podjął próbę remontu zamku (wtedy powstał most przez fosę) w celu umieszczenia w nim sądu grodzkiego i ziemskiego z archiwum. Jednak po III rozbiorze Polski i objęciu Czerska przez Prusaków mury zostały częściowo zburzone. Od tego czasu zamek jest zrujnowany. W latach 1907-1911 Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości sfinansowało pierwsze prace konserwatorskie przeprowadzone przez Kazimierza Skórewicza. Podczas I wojny światowej zamek został uszkodzony podczas walk niemiecko-rosyjskich w 1915 roku. W 1927 roku podjęto badania, dzięki którym odkryto fundamenty kościoła św. Piotra. Obecnie zamek udostępniony jest zwiedzającym. 

Dzisiaj i jutro jest turniej rycerski, więc warto tam pojechać.


                                              Semu, wikipedia, CC BY-SA 3.0


czwartek, 19 maja 2016

TOG 1

TOG 1- był to  brytyjski prototypowy czołg   ciężki opracowany w początkowej fazie II wojny światowej. Podczas projektowania pojazdu zakładano, że wojna przybierze, podobnie jak I wojna światowa, formę wojny pozycyjnej, w związku z czym czołg przystosowano do przekraczania okopów oraz wspierania nacierającej piechoty.
Czołg został opracowany przez Specjalny Komitet Rozwoju Pojazdów (Special Vehicle Development Committee), utworzony przez konstruktorów odpowiedzialnych za stworzenie brytyjskich czołgów podczas I wojny światowej, w większości już znajdujących się w wieku emerytalnym. W jego składzie znajdowali się Albert Stern (członek oryginalnego Landships Committee), Eustace Tennyson d'Eyncourt, Ernest Swinton, Harry Ricardo, Walter Gordon Wilson. Komitet ten był znany jako "The Old Gang" (stary gang) i skrót tej nazwy TOG został przyjęty dla jego konstrukcji[.
TOG 1 charakteryzował się niewielką mobilnością, wyposażony był w wieżę czołgu Matilda Mk II z armatą 2-funtową i był przystosowany do przewożenia kilku żołnierzy piechoty. Jego załoga składała się z ośmiu ludzi. Miał silnik wysokoprężny Paxman V12 o mocy 600 KM.
Zbudowano tylko jeden, prototypowy egzemplarz pojazdu w 1940 roku.
Brytyjski historyk wojskowości D. Fletcher podsumował trwający kilka lat program czołgów TOG (TOG 1 i TOG 2) jako:przerażające marnotrawstwo cennych zasobów w czasie, gdy kraj najmniej mógł sobie na to pozwolić.

środa, 18 maja 2016

TOG 2

TOG 2 - był to brytyjski prototypowy czołg superciężki opracowany 
w początkowej fazie II wojny światowej. Podczas projektowania pojazdu zakładano, że wojna przybierze, podobnie jak I wojna światowa, formę wojny pozycyjnej, w związku z czym czołg przystosowano do przekraczania okopów oraz wspierania nacierającej piechoty. TOG 2 pod wieloma względami był podobny do lżejszego czołgu TOG 1 i podobnie jak on charakteryzował się niewielką mobilnością. Przystosowany był do przewożenia kilku żołnierzy piechoty. Jego załoga wynosiła 6 ludzi. Miał silnik wysokoprężny Paxman V12 o mocy 600 KM. Uzbrojenie pojazdu stanowiła armata 17-funtowa. Miał pancerz 12- 62 mm. Zbudowano tylko jeden, prototypowy egzemplarz pojazdu w 1941 roku, znajdujący się obecnie w Bovington Tank Museum. Brytyjski historyk wojskowości D. Fletcher tak podsumował trwający kilka lat program TOG "z perspektywy, czołgi TOG ukazują się jedynie jako przerażające marnotrawstwo cennych zasobów w czasie, gdy kraj najmniej mógł sobie na to pozwolić".



                        Mick Knapton, wikipedia, CC BY-SA 3.0



wtorek, 17 maja 2016

Karbala - największa bitwa polska od czasów II wojny światowej.

Była to seria potyczek stoczona w dniach 3 - 6 kwietnia 2004 pomiędzy irackimi rebeliantami usiłującymi zdobyć ratusz centrum Karbali, a broniącymi obiektu polskimi i bułgarskimi żołnierzami Wielonarodowej Dywizji Centrum-Południe (48 Polaków, kilkunastu Bułgarów i kilku policjantów). Po stronie muzułmanów straty były wysokie,  po przeciwnej stronie tylko jeden Bułgar został trafiony (ranny w pupę). Jeśli chodzi o uzbrojenie naszych sojuszników i nas to było lepsze od przeciwników (głownie AK-47, kilka rpg i rkm-ów i 5 pojazdów słabo opancerzonych) Lecz nasze też było takie sobie (7 samochody terenowe Honker, AK-47 i ich ulepszona wersja, 2 sanitarki, 1 BRDM-2 i BMP-2). 
Co ciekawe w ogóle nie wspomniano o tej bitwie do 2008 roku. 2015 roku zrobiono o tych wydarzeniach film. Obejrzałem, polecam!

Witajcie historiolicy!

Witajcie, nazywam się Kamil. Moją pasją jest historia. Łatwo więc można odgadnąć, że będzie to główny temat tego bloga. Będę zamieszczał różne ciekawostki historyczne, głównie z okresy II wojny światowej, ale nie tylko. Życzę miłej lektury i zapraszam :)